In Hierden bij Harderwijk liep een moederkoe het Veluwemeer in. Volgens haar eigenaar had ze ‘een missie’. Kort daarvoor was haar kalf weggehaald, zoals standaard gebeurt. Wat de boer een ‘eigenzinnige koe’ noemt, is in feite niets meer dan moederinstinct: een zoogdier dat zoekt naar haar jong. Koeien verschillen daarin niet van mensen.
Koeien zijn sociale zoogdieren met een diepgeworteld moederinstinct. Direct na de geboorte geven ze zorg via geur, likken en geluid. Wordt het kalf weggehaald, dan volgt stressgedrag: langdurig aaneengesloten loeien, onrustige beweging, soms dagen achter elkaar. Er zijn talloze voorbeelden van koeien die ontsnappen of over hekken springen, gedreven door de drang om hun kalf terug te vinden.
Al 200.000.000 jaren moeder-kind-band
Primatoloog Frans de Waal, autoriteit in de ethologie, verwoordde het treffend:
“De moeder-kind-band is tweehonderd miljoen jaren oud en is op dezelfde manier geprogrammeerd bij de mens als bij de koe en allerlei andere dieren. Dus het zou heel vreemd zijn dat een mens heel overstuur is als een kind weggenomen wordt en de koe níet!”
.
Volgens De Waal is het weghalen van een pasgeboren kalf bij de moederkoe net zo wreed als het afnemen van een pasgeboren baby bij een mensenmoeder:
“Ik vind dat de huidige situatie niet acceptabel is.”
De realiteit achter melkproductie
Melk is geen vanzelfsprekend product. Het vereist herhaaldelijke cycli van inseminatie (kunstmatige bevruchting), geboorte en daarna scheiding van moeder en kalf, ter exploitatie van de melk voor menselijke consumptie. Voor de koe betekent dat een opeenstapeling van fysieke belasting en mentale stress. Wie een pak melk koopt, ziet zelden het verdriet achter dat product. Wie dat wel doet vergaat al snel de lust.
.
Waarom wel bij koeien?
De melkveesector streeft naar een arbeidsintensieve werkwijze met zo laag mogelijke kosten. Argumenten voor vroege scheiding zijn efficiëntie: meer melk voor consumptie, eenvoudigere melkmachines, minder ziekteoverdracht en geen aangepaste huisvesting nodig. Dit systeem komt voort uit economische belangen, niet uit dierenwelzijn. En toch: bij andere diersoorten is een te vroege scheiding van moeder en jong bij wet verboden. Waarom geldt dat wél voor honden en katten, maar niet voor koeien?
.
.
Ondertussen raakt de consument steeds beter geïnformeerd over de werkelijkheid achter melk. Dat leidt tot ongemakkelijke vragen, waar de sector niet altijd raad mee weet. En juist daar speelt marketing handig op in. Bedrijven als Kalverliefde of Blije Koe Zuivel claimen dat hun kalfjes langer bij de moeder blijven. De namen suggereren warmte en zorg, maar in de kern verandert er niets: ook hier volgt onvermijdelijk de scheiding van kalf en moeder. Stierkalfjes ‘verdwijnen’ vaak al na een maand, omdat ze geen melk opleveren.
.
.
Deze marketing is een uitgesproken voorbeeld van humane-washing: iets wat niet wezenlijk beter is, maar een beetje minder slecht oogt. Hetzelfde zien we bij keurmerken als Beter Leven: een extra ster lijkt vooruitgang, maar de kern van het systeem blijft onveranderd. Vriendelijker voor het oog, niet echt voor het dier.
De koe in het Veluwemeer
Ecoloog Maarten Kaales filmde de koe in het Veluwemeer. Het dier was niet slim, noch eigenwijs of zelfs dom, wat De Stentor suggereerde in een kop. De koe in het Veluwemeer was een moederdier gedreven door haar natuurlijke instinct: waar is mijn kind??? Ze symboliseert alle koeien die elke dag hetzelfde lot ondergaan, maar nooit het nieuws halen. Het incident legt bloot wat de zuivelindustrie liever verzwijgt: melk is niet goed voor elk of zomaar een onschuldige gewoonte, maar het resultaat van systematisch scheiden van een moeder en haar kind. Zolang dat de norm blijft, is elke koe die naar haar kalf zoekt een stille aanklacht tegen de zuivelindustrie.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen
