“If the current rate of decline continues, this species is likely to be extinct within the next 6 months.” Dat voorspelde Lindy Lumsden in januari 2009 over de Christmas Island dwergvleermuis. En ze kreeg gelijk. 

Christmas Island Dwergvleermuis
Christmas Island Dwergvleermuis ©Scientific American

Terwijl de Australische overheid debateerde over de financiën voor een fokprogramma, verstreken de maanden en verstilde het ultrasone geluid op het eiland. Op 26 augustus 2009 werd de laatste opname gemaakt van het sonargeluid van de dwergvleermuis (pipistrellus murayi). Het diertje is de eerste bevestigde Australische zoogdierensoort sinds vijftig jaar waar geen plaats meer voor mocht zijn op aarde.

“It is quite possible that this is one of the few times that an extinction of species in the wild can be marked to the day.”

Dit staat bij de beschrijving van de soort op de site van de International Union for the Conservation of Nature (IUCN). Vier weken intensief zoeken leverde slechts het geluid op van één individu. Dat geluid viel weg op die 27 augustus.

De vleermuis was dertig jaar geleden nog zeer algemeen, maar in de jaren negentig van de vorige eeuw stortte de populatie in elkaar. Waarom dat gebeurde is onbekend, maar gedacht wordt aan verdringing door uitheemse diersoorten.

Wat in elk geval niet bijgedragen heeft aan het mogelijk behoud van de soort was het gebrek aan besluitvaardigheid, aldus een rapport dat gepubliceerd werd in Conservation Letters. Hoofdauteur Tara Martin beschrijft daarin hoe de vleermuis slachtoffer werd van gebrek aan daadkracht, waar een andere Australische soort, de oranjebuikparkiet wellicht van de ondergang gered wordt door de toewijding van een team die binnen een dag besloot om tot actie over te gaan en wilde parkieten te vangen voor een broedprogramma toen het eind van de vogel snel in zicht kwam.

Een deel heeft zeker te maken met aaibaarheid, aldus Martin:

“As humans we inevitably place more value on some species than others. In the case of the orange-bellied Parrot, it has had a committed multi-agency, multi-government recovery team including members from universities and ngo’s lobbying and working hard for its protection for nearly 30 years. No such recovery team or ‘champion’ existed for the pipistrelle.”

Martin pleit ervoor dat monitoring van (bedreigde) soorten gekoppeld moet wordt aan beleid, zodat biologen niet alleen passief toekijken hoe diersoorten uitsterven, maar dat er daadwerkelijk actie wordt ondernomen om dit te voorkomen. Het bittere in dit geval is volgens Martin dat de overheid zelfs uit een kosten-baten overweging had kunnen besluiten om de vleermuis te laten verdwijnen, maar ook dat gebeurde niet. Er werd vergaderd en uitgesteld totdat het besluit voor Australië genomen werd.

“… a lack of brave decision making in the face of uncertainty, and a lack of accountability for stalling decisions contributed to the loss of the pipistrelle”

Ondertussen is met de verdwijning van de dwergvleermuis de situatie voor inheemse dieren op Christmas Island nijpend te noemen. Al eerder stierven de Maclear’s rat, de bulldog rat en hoogstwaarschijnlijk ook de Christmas Island spitsmuis uit. Daarmee blijft de Christmas Island vliegende vos (Pteropus melanotus natalis) als enige inheemse soort over.

Bron ©PiepVandaag.nl Barry Wijnandts