Uit een publicatie van de Universiteit van Antwerpen, in samenwerking met het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), Imares Wageningen UR, TU Delft en Ecoshape blijkt dat door de verandering van het klimaat nieuwe methoden nodig zijn om het land te beschermen tegen overstromingen. Volgens de diverse onderzoeksinstellingen is het beter als wereldwijd grote ecosystemen worden aangelegd als schorren en mangroves. Een ander voordeel is dat de aanleg van dit soort natuurgebieden kostenefficiënter is.

De Zandmotor - ecosysteem
De onderzoekers nemen als voorbeeld gebieden in Nederland en Vlaanderen, zoals de Zandmotor, een schiereiland voor de kust van Ter Heijde en oesterriffen in de Oosterschelde om de erosie van getijdenplaten tegen te gaan | De Zandmotor gezien vanuit Kijkduin | Foto: Smiley.toerist (Own work) [CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons
Klimaatverandering
Door de klimaatverandering moeten veel kustgebieden, wereldwijd zich beschermen tegen de zee. Oorzaken? Stijging van de zeespiegel en de toenemende intensiteit van stormen.

“Wanneer een zware storm van zee naar de kust toe komt, ontstaat een zogenaamde stormvloed die het zeewaterpeil met meerdere meters kan opstuwen”, aldus Temmerman, onderzoeker. Hij vervolgt: “Dat kan aanleiding zijn voor rampzalige overstromingen, zoals recent op de Filipijnen door tyfoon Haiyan of vorig jaar in New York door orkaan Sandy. Ook in Nederland zijn stormvloedrampen mogelijk, zoals in 1953 in Zeeland”.

De onderzoekers analyseren waar de kans op overstromingen het grootst is en hoe de bewoners zich daar tegen kunnen beschermen.

“Het meest kritiek zijn dichtbevolkte rivierdelta’s, bij ons in West-Europa, maar ook in Zuidoost-Azië en Noord-Amerika. Klassieke methodes voor overstromingspreventie, zoals dijken, afsluitdammen en stormvloedkeringen, blijken niet altijd goed bestand te zijn tegen klimaatverandering. Zij moeten geregeld hoger en breder worden gemaakt, wat heel veel geld kost”, aldus Temmerman.

Bijkomende nadelen

“Bedijking van land kan bovendien nadelige gevolgen hebben doordat het water niet meer weg kan. Dit resulteert in extra opstuwing van stormvloeden in bedijkte riviermondingen en het wegzakken van het ingedijkte land door inklinking en bodemdrainage, waardoor het overstromingsrisico nog groter wordt. Kunstmatige waterkeringen verstoren ook het natuurlijke watermilieu. Zo heeft het afsluiten van zeearmen in de Zeeuwse delta bijvoorbeeld, geleid tot giftige algenbloei en zuurstofloosheid bij de bodem, met rampzalige gevolgen voor het waterleven”.

Natuurlijke buffers
De onderzoekers pleiten daarom voor het aanleggen van ecosystemen wereldwijd, om zo de kusten te beschermen tegen de zee. Deze ecosystemen zijn niet alleen bestand tegen klimaatverandering, maar ook kostenefficiënt en milieuvriendelijk. De onderzoekers nemen als voorbeeld gebieden in Nederland en Vlaanderen, zoals de Zandmotor, een schiereiland voor de kust van Ter Heijde en oesterriffen in de Oosterschelde om de erosie van getijdenplaten tegen te gaan. Er zijn twee beperkingen: er is tot nu toe weinig ervaring mee opgedaan en het duurt aan aantal jaar voor een ecosysteem zich heeft ontwikkeld.

Bron: Vroege Vogels ©PiepVandaag.nl Walter Eijndhoven